الهام سپنج
الهام سپنج، دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی است که در سال 1379 پیش دبستانی و از سال 1389 دبستان غیردولتی یاس را تاسیس کرده است،
خواب در کودکان نقش مهمی در رشد و توسعه فیزیکی و ذهنی دارد. بر اساس مطالعات علمی، ساعت خواب کافی در کودکان، بهبود سلامت فیزیکی و روانی آنها را به همراه دارد. اما بسیاری از کودکان به دلیل فعالیتهای مختلف، ساعت خواب کافی را ندارند و این مسئله میتواند تاثیرات منفی بر روی رشد و توسعه آنها داشته باشد.
به طور کلی، ساعت خواب کافی در کودکان میانگین ۸ تا ۱۲ ساعت در روز است. البته، بسته به سن کودک، این مقدار ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، کودکان نوزاد تا ۳ ماهه باید حداقل ۱۴ تا ۱۷ ساعت در روز خوابیده و کودکان ۳ تا ۵ ساله باید حداقل ۱۰ تا ۱۳ ساعت در روز خواب داشته باشند.
مطالعات نشان میدهد که کمبود ساعت خواب در کودکان میتواند به مشکلات رفتاری، کاهش توجه و حافظه، بیش افزایش وزن، افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و اختلالات روحی و اضطراب منجر شود. همچنین، کودکانی که ساعت خواب کافی ندارند، بیشتر احتمال دارند که در مقابل بیماریها حساسیت نشان دهند.
با توجه به تاثیرات منفی کمبود ساعت خواب در کودکان، برخی روشهایی وجود دارد که میتوانند به بهبود ساعت خواب کمک کنند. بهترین راهکار برای بهبود ساعت خواب کودک، تعیین یک ساعت خواب منظم در شب است که به آنها کمک کند تا بتوانند به نظمی مناسب در خوابیدن دست یابند.
ساعت خواب کافی برای کودکان بسیار اهمیت دارد. برخی مطالعات نشان دادهاند که کودکانی که به مدت کافی خواب میبرند، بهترین عملکرد ذهنی و جسمی را دارند. همچنین، ساعت خواب منظم کودکان میتواند بهبود قابل توجهی در رفتار آنها و حتی در موفقیت تحصیلی آنها به دنبال داشته باشد.
ساعت خواب مناسب برای کودکان بستگی به سن آنها دارد. برای مثال، کودکان دبستانی نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت خواب در روز دارند. همچنین، ساعت خواب باید در طول شب نیز منظم باشد و بهتر است که کودکان هر شب در یک ساعت خوابیده و همین ساعت بیدار شوند.
اگر کودک شما با مشکلی مانند اختلال در خواب، کابوسهای شدید و یا بیدار شدن در شب دست و پنجه نرم میکند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین، برای بهبود ساعت خواب کودک، میتوانید از روشهایی مانند ساعت خواب منظم، ایجاد شرایط آرامشبخش در اتاق خواب و محدود کردن استفاده از تلفن همراه و تبلت قبل از خواب استفاده کنید.
مطالعات نشان میدهد که کودکانی که به مدت کافی خواب میبرند، دارای سطح استرس پایینتری هستند و به راحتی با موانع روبرو میشوند. همچنین، ساعت خواب منظم کودکان میتواند بهبود قابل توجهی در رفتار آنها و حتی در موفقیت تحصیلی آنها به دنبال داشته باشد
همچنین، تحقیقات نشان داده است که کاهش مقدار خواب در کودکان میتواند عوارض جدی روی سلامتی آنها بگذارد. برای مثال، کاهش میزان خواب میتواند باعث بروز مشکلات رفتاری، کاهش تمرکز، کاهش حافظه، افزایش احساس خستگی و خواب آلودگی، افزایش احتمال بروز حوادث و تصادفات، و کاهش سیستم ایمنی بدن شود. همچنین، اگر کودکان به مدت طولانی در خواب ناکافی قرار داشته باشند، ممکن است برایشان سخت باشد تا در مدرسه به دانش آموزی موفق تبدیل شوند و از نظر تحصیلی پیشرفت کنند.
با این حال، بسیاری از کودکان در طول هفته و به خصوص در تعطیلات تابستانی دچار اختلال در ساعت خواب میشوند و به خواب درست و کافی نمیرسند. به علاوه، با ورود فناوری به زندگی روزمره، برخی کودکان با استفاده از دستگاههای الکترونیکی، پیامک، شبکههای اجتماعی و سایر رسانههای جدید شبانه روز مشغول فعالیت میشوند و به ساعت خواب خود آسیب میزنند.
بنابراین، آگاهی از اهمیت ساعت خواب در کودکان و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن بسیار حائز اهمیت است. این راهکارها میتواند شامل ایجاد شرایط مناسب برای خواب، تعیین یک ساعت خواب منظم، محدود کردن استفاده از دستگاههای الکترونیکی در ساعتهای نزدیک به خواب، و فعالیتهای آرامشبخش قبل از خواب مانند خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی آرام بخش و … بسیار کمک کننده خواهد بود.
مطابق با نتایج پژوهشها، کودکانی که به مدت کافی خواب میبینند، تواناییهای رشدی، روانی و جسمی بهتری دارند. همچنین، این کودکان به راحتی تر میتوانند به یادگیری و نگهداری اطلاعات پرداخته و از تحرکات جسمی بیشتری برخوردار هستند که هر دوی این عوامل در بهبود عملکرد تحصیلی و تفکر کودکان بسیار مؤثر هستند.
همچنین مطالعات نشان میدهد که کودکانی که به مدت کافی خواب میبینند، دچار مشکلاتی مثل ناراحتیهای شدید، افسردگی، کمبود توجه، بیحالی و ناتوانی در کنترل هیجانی نمیشوند. از آنجا که این مشکلات در کودکان میتوانند به مشکلات بزرگسالی منجر شوند، بسیار مهم است که ساعت خواب کافی در کودکان حفظ شود.
در پایان، باید گفت که ساعت خواب کافی برای کودکان به شدت مهم است و نقص آن میتواند به مشکلاتی مثل کاهش عملکرد تحصیلی، مشکلات رفتاری، ناتوانی در کنترل هیجانات و سایر مشکلات جسمی و روانی منجر شود. بنابراین، والدین و مربیان باید به ساعت خواب کودکان توجه کافی را داشته باشند و به حفظ آن کمک کنند
منابع این مطلب عبارتند از:
- National Sleep Foundation. (2015). National Sleep Foundation Recommends New Sleep Times. Retrieved from https://www.sleepfoundation.org/press-release/national-sleep-foundation-recommends-new-sleep-times.
- Owens, J. (2005). Insufficient Sleep in Adolescents and Young Adults: An Update on Causes and Consequences. Pediatrics, 115(2), 521-532.
- Carskadon, M. A., & Acebo, C. (2008). Regulation of sleepiness in adolescents: Update, insights, and speculation. Sleep, 31(1), 71-78.
- Crowley, S. J., Acebo, C., & Carskadon, M. A. (2007). Sleep, circadian rhythms, and delayed phase in adolescence. Sleep Medicine, 8(6), 602-612.
- Mindell, J. A., & Owens, J. A. (2015). A Clinical Guide to Pediatric Sleep: Diagnosis and Management of Sleep Problems (3rd ed.). Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.
- Hagenauer, M. H., Perryman, J. I., & Lee, T. M. (2009). Sleep deprivation affects the brain and cognitive function. Basic Neurochemistry, 73, 857-865